ΘΕΑΤΡΟ Ιλίσια Παπαδιαμαντοπούλου 4,Ιλίσια Τηλ.: 2107210045 Τίρζα η βασίλισσα του ήλιου Κοινωνικό Έργο Διάρκεια: 90' Τετ. 6.15 μ.μ. Δευτ., Τρ., Κυρ. 9.15 μ.μ. Tιμή : € 16 (Κυρ.), € 14 (Δευτ., Τρ.), € 12 (Τετ.). Προγραμματισμένη Πρεμιέρα: 11/11

Τίρζα: Μάινας- Μάσχα σε μια αλληγορία για το τέλος του δυτικού πολιτισμού

Από Ιλειάνα Δημάδη - 07/11/2013

   

Ο μύθος του πολιτισμένου Ευρωπαίου καταρρέει εις τα εξ ων συνετέθη στο βραβευμένο μυθιστόρημα «Τίρζα η βασίλισσα του ήλιου» του Ολλανδού Άρνον Γκρούνμπεργκ. Η προβοκατόρικη αυτή αλληγορία για τα εγκλήματα των Δυτικών εις βάρος των ομοίων τους αλλά και του αναπτυσσόμενου κόσμου μεταφέρεται στο θέατρο, σε μια πολλά υποσχόμενη παράσταση, με ένα εξαιρετικό ντουέτο πρωταγωνιστών.

Εκείνη (Άννα Μάσχα ) τον εγκαταλείπει για να ζήσει μποέμικα με τον πρώτο της έρωτα. Εκείνος (Στέλιος Μάινας ) αναλαμβάνει αγόγγυστα την ανατροφή των δύο θυγατέρων τους τις οποίες αγαπά πολύ – ειδικά τη μικρή, την Τίρζα (Ηλιάνα Μαυρομάτη ). Είναι φιλήσυχος και διακριτικός, δεν εξεγείρεται ούτε καν όταν κάνει φτερά το hedge fund στο οποίο είχε επενδύσει τους κόπους μιας ολόκληρης ζωής. Κάποια στιγμή πιάνει στα πράσα τη μεγάλη του κόρη (Ίρις Μάρα ) με τον νοικάρη του (Γιωργής Τσαμπουράκης ). Θολώνει. Κατηγορεί τον νοικάρη για βιασμό, τον χτυπά στο κεφάλι με ένα λαμπατέρ και τον αφήνει αιμόφυρτο. Λίγο καιρό μετά βέβαια θα κάνει κι εκείνος σεξ με μια ανήλικη, και δη συμμαθήτρια της κόρης του. Κι όμως, αυτά δεν είναι τίποτα μπροστά σε όσα τελικά θα διαπράξει όταν η σύζυγός του επιστρέψει και η Τίρζα τα φτιάξει με έναν Άραβα που του θυμίζει τον Μοχάμετ Άτα (Τάσος Δημητρόπουλος ), τον τρομοκράτη που έριξε τους Δίδυμους Πύργους… Ο Στέλιος Μάινας, ο οποίος ερμηνεύει τον χαρακτήρα, μας λέει σχετικά: «Δεν είναι ένας ήρωας προς μίμηση, αλλά προς αποφυγή. Δεν είναι ένας καλός και γλυκός άνθρωπος, αλλά ένας βαθιά προβληματικός μεσοαστός – το δηλώνει άλλωστε και ο ίδιος: “Είμαι η ασθένεια της λευκής φυλής”».
Η τέλεια οικογένεια δεν υπάρχει πια. Πόσο μάλλον ο περίφημος δυτικός ανθρωπισμός. Τους εξολόθρευσε όλους ο πολύς… πολιτισμός, τον οποίο ο πατέρας του έργου αποκαλεί εμφαντικά «η ντροπή μας». Ο 42χρονος Άρνον Γκρούνμπεργκ, ο σπουδαιότερος Ολλανδός συγγραφέας της γενιάς του, στο βραβευμένο μυθιστόρημά του «Τίρζα η βασίλισσα του ήλιου» (2008, εκδ. Καστανιώτη ) μας καλεί σε αυτήν την άγρια συνειδητοποίηση μέσω μιας οικογενειακής ιστορίας που μπορεί να ιδωθεί και ως θρίλερ, και ως αλληγορία. Τα πάντα συμβαίνουν μες στο μυαλό του πατέρα. Με όρους σωματικού θεάτρου έχει στήσει την παράσταση που θα δούμε στο Θέατρο Ιλίσια ο σκηνοθέτης Κώστας Φιλίππογλου, συνεργάτης του διεθνούς φήμης Teatre de Complicite και δημιουργός παραστάσεων όπως τα «Χάρτινα λουλούδια». Σύμφωνα με τον ίδιο: «Οι εικόνες και οι μνήμες που παράγουν οι συνάψεις του εγκεφάλου του κεντρικού ήρωα αναπαριστώνται επί σκηνής με έναν εντελώς σωματικό τρόπο. Όλοι οι ηθοποιοί βρίσκονται στη σκηνή και παίζουν αποτελώντας ένα σύγχρονο τραγικό χορό». Ο Στέλιος Μάινας, στον οποίο ουσιαστικά οφείλεται το συγκεκριμένο εγχείρημα, καθώς γοητεύτηκε από το μυθιστόρημα από την πρώτη στιγμή που το διάβασε, μας λέει σχετικά: «Η “Τίρζα” μας αφορά όλους επειδή μιλά για εμάς.
Περιγράφει, με όρους σαιξπηρικής τραγωδίας, την πτώση του Δυτικού αστού και μαζί του οικοδομήματος που έχει στήσει από τον Διαφωτισμό κι έπειτα: θρησκεία, οικογένεια, ισχυρή οικονομία, πολιτισμός. Με κυνισμό, σκληρότητα και βαθύ ανθρωπισμό καταγράφεται μια ανατρεπτική κατάβαση στο ψυχικό έρεβος του Δυτικοευρωπαίου, στο κακό που όλοι κατέχουμε και πρέπει κάποτε να αποβάλουμε αντί να το θάβουμε, όπως κάνουμε και με τα πυρηνικά μας απόβλητα στις χωματερές της Αφρικής. Ο Γκρούνμπεργκ ταξιδεύει τον ήρωά του από την καλύτερη συνοικία του Άμστερνταμ στην έρημο της μαύρης ηπείρου και από το επίπλαστο μοντέλο της δυτικής ευτυχίας στον προσωπικό του Άδη, δηλαδή την τραγική αυτογνωσία του κτήνους που κρύβει εντός του». Σε έντονες σκηνές, λεκτικά και σωματικά βίαιες αλλά κι ερωτικά περίεργες, θα δούμε τον Στέλιο Μάινα με την Άννα Μάσχα, οι οποίοι έχουν συμπρωταγωνιστήσει ακόμη μία φορά στην ταινία «Μπραζιλέρο» του Σωτήρη Γκορίτσα. Η Μάσχα μας λέει σχετικά με το ρόλο της: «Είναι μια περίεργη γυναίκα, ζωγράφος, φύση ανήσυχη και καλλιτεχνική, θέλει να ζήσει με έρωτα, ελευθερία και περιπέτεια. Δεν επιστρέφει στην οικογενειακή εστία για να τα ξαναβρεί με τον άντρα της, αλλά επειδή γερνώντας “δεν έχει πια πού αλλού να πάει”, όπως παραδέχεται.
Σε αντίθεση με τον καταπιεσμένο σύζυγο, εκείνη αποδέχεται το κτήνος εντός της και θέλει να του αποδείξει πως κάθε ευπρεπής, πολιτισμένος Δυτικός κρύβει ένα τέτοιο. Εισβάλλει, λοιπόν, στον τακτοποιημένο κόσμο του και γίνεται η… αλογόμυγα, ο οίστρος που τον τσιγκλάει να αποκαλύψει ποιος πραγματικά είναι, εξωθώντας τον έτσι στα άκρα. Ό,τι συμβαίνει τελικά προέρχεται από την τρομερή καταπίεση του Δυτικού, που νομίζει πως ο πολιτισμός είναι το ανώτατο αγαθό, έχει καταπιέσει επιθυμίες και αδυναμίες, φόβους και πάθη και όταν κάποια στιγμή αυτά βγουν στην επιφάνεια, όποιον πάρει ο Χάρος!»   ΠΗΓΗ ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ