Η Ερμούπολη έχει «Γενέθλια»!
1822 - 2012
Γιορτάζει 190 χρόνια ζωής και δημιουργίας
Της Μαρίας Ρώτα
«Η Ερμούπολις, η προελθούσα από τις φλόγες της Επαναστάσεως του 1821 κατέστη η ονομαστοτάτη των πόλεων της αναγεννηθείσης Ελλάδος»
Συγκέντρωσε «όλην σχεδόν την εθνικήν ζωήν, αποδειχθείσα πρότυπον πόλεως και δήμου προαχθέντος διά της ευφυΐας, εργασίας και του πατριωτισμού των πολιτών αυτής» αλλά και της αρετής, φιλεργίας και εντιμότητος των δημοτικών και αρχόντων».
Γράφει ο Τιμολεών Αμπελάς στο βιβλίο: «Ιστορία της νήσου Σύρου»
Και στο επίλογό του: «Επιθύμουν να υποδείξω ότι η νήσος Σύρος δεν στερείται ιστορίας…Αρκεί δε εμέ ότι ηδυνήθην να συνεισφέρω τον διανοητικόν τούτον οβολόν υπέρ της νήσου ταύτης, ιδίως δε της Ερμουπόλεως ης εθαύμασα τας καταπληκτικάς προόδους, ης (της οποίας) με συνεκίνησεν η ιστορία του συνοικισμού και την οποίαν από παιδικής ηλικίας εθεώρησα πατρίδα μου»
Και ο Δημ, Κρίνος στο βιβλίο του
«Η Αληθινή Ερμούπολις επαγωγικώς….» γράφει: «Γράφω υπερήφανα Ερμούπολις, η νέα και άγνωστη πόλη, (το πρώτον οικισθείσα, αρτισύστατη) έγινε αμέσως γνωστή, ως νέα σύγχρονη τότε της αναγεννηθείσης Ελλάδος πόλη, ή «μεγαλόπολη» όπως τότε λεγόταν, εδοξάσθη και εδόξασε παγκοσμίως της Ελλάδος το όνομα…»
Μια πόλη γεννιέται
Δεν είναι εύκολο να χωρέσουν μέσα σ’ ένα κείμενο όλες αυτές οι λέξεις και τα συναισθήματα που συνωστίζονται και σπρώχνονται να βγουν προς τα έξω για να περιγράψουν έναν τόπο. Το συναίσθημα σε σπρώχνει καμιά φορά στην παγίδα της υπερβολής. Ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τον τόπο σου, την Ερμούπολη, μια πόλη – μνημείο, που όλοι την θαυμάζουν κι εμείς καμαρώνουμε.
«Η Σύρος ήταν αραιοκατοικημένη και άγνωστη στους πολλούς στα χρόνια πριν από τον Αγώνα. Οι κάτοικοί της, αγρότες και ναυτικοί κυρίως (δεν ξεπερνούσαν τις 4.000), ζούσαν συγκεντρωμένοι στη μοναδική πόλη του νησιού, την Άνω Σύρο. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, «ως άλλη Λητώ περιπλανωμένη και ωδίνουσα εγέννησε φιλοξενηθείσα εν Σύρω την Ερμούπολιν».
Για τις περισσότερες πόλεις, το ιστορικό της δημιουργίας τους και τα ονόματα των πρώτων οικιστών χάνονται μέσα σε μύθους και παραδόσεις. Για την Ερμούπολη όμως, πόλη καινούρια του 19ου αιώνα, είμαστε σε θέση να παρακολουθήσουμε την ιστορία και την εξέλιξή της από τα πρώτα βήματα, ως την εποχή της ακμής και της ωριμότητά της»
Γράφει ο Ι. Τραυλός στο βιβλίο ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ.
Η Σύρος ήταν προστατευμένο νησί από την αντάρα του πολέμου. Το λιμάνι της Σύρου έγινε το ασφαλέστερο καταφύγιο στο ταραγμένο Αιγαίο. Εδώ κατέφυγαν ήδη κατά την Επανάσταση του 1821 οι πρώτοι πρόσφυγες από τη Σμύρνη και τις Κυδωνίες όταν άρχισαν εκεί οι διωγμοί των Ελλήνων.
Ήταν Απρίλιος του 1822, μέρες του Πάσχα όταν έγινε η μεγάλη σφαγή της Χίου από τους Τούρκους. Ακολούθησαν τα Ψαρά, η Κρήτη, η Ιωνία… Το Αιγαίο δονήθηκε από κραυγές ξεριζωμένων ανθρώπων. Αυλακωνόταν από πλοία με πρόσφυγες, που αναζητούσαν μια νέα πατρίδα. Όλη η Ελλάδα ήταν ερείπια και φωτιά. Η Σύρος ήταν ιδανικός τόπος. Το νησί ήταν ελεύθερο και προστατευμένο από μια μεγάλη Ευρωπαϊκή δύναμη: Τη Γαλλία. Οι πρώτοι πρόσφυγες που αποβιβάζονται το 1822 είναι Χιώτες. Πάμφτωχοι και ρακένδυτοι, από την περιπέτεια του πολέμου, αλλά πλούσιοι σε πείρα και γνώσεις.
Και ο Δημήτριος Βικέλας στο βιβλίο του «Λουκής Λάρας» γράφει την περιγραφή του Λουκή: «Τότε η πόλη της Σύρου ήταν χτισμένη στην κορυφή του λόφου. Εκεί που είναι σήμερα η Ερμούπολη δεν έβλεπες εκείνη την εποχή παρά γυμνούς βράχους.
Στην Πλατεία που παίζει τώρα η μουσική και χορεύουν οι κυρίες με τα μεταξωτά, τότε υπήρχαν μόνο λίγα δένδρα. Και στην παραλία τα μόνα κτήρια ήταν ένα εκκλησάκι, δυτικό, τρεις – τέσσερις αποθήκες και ένα μικρό καφενείο που χρησίμευε και για ξενοδοχείο και για γραφείο και για χρηματιστήριο. Λίγο μακρύτερα, εκεί που υπάρχουν σήμερα τα ναυπηγεία, ήταν τότε βουλιαγμένο ένα πλοίο.
Αυτή ήταν η Σύρος…»
Ερμούπολις
«Ιδού πόλις γεννηθείσα και αυξήσασα εκ μόνων των περιστάσεων…»
(από επιστολή Γ. Ναύτη 1847)
Σαν εργατικές μέλισσες αυτοί οι νέοι άποικοι ρίχνονται με πάθος στη δουλειά. Ενώ όλη η Ελλάδα ζει την περιπέτεια του πολέμου, η Σύρος περνά την ειρηνική και δημιουργική της επανάσταση, που με τη σωστή οργάνωση, τη φιλεργία και τις ικανότητες των προσφύγων οδηγήθηκε στην οικονομική και πνευματική της ακμή. Βέβαια, οι πρώτοι, αλλά και οι μετέπειτα οικιστές ήσαν ήδη επιφανείς και σπουδαίοι, αλλά και δραστήριοι επιχειρηματίες και πέτυχαν να δημιουργήσουν μία νέα… ευρωπαϊκή πόλη! Με όλες τις «πρώτες» υπηρεσίες κ.α (Εμποροδικείο, Τελωνείο, Φάρος, Γυμνάσιο, Ατμοπλοϊκή Εταιρία, Θέατρο, Λέσχες το πρώτο επίσημο Φαρμακείο της Ελλάδος κ.α)
Χάρη στην αλματώδη ανάπτυξη του, ο οικισμός παύει πολύ σύντομα να είναι μια ανώνυμη εγκατάσταση στην παραλία του λιμανιού. Γίνεται η Ερμούπολις, όνομα με το οποίο τίμησε ολόκληρο τον Ελληνικό κόσμο. Είναι μια πόλη με ευαισθησία, καλαισθησία και ποιότητα. Δεν ήσαν μόνο τα υπέροχα αρχοντικά. «Κάθε ρούγα, κάθε καντούνι είχε κάτι να σου πει» γράφει ο Νίκος Δήμου στο βιβλίο του «Χαμένη Τάξη»
Τα βαφτίσια της νέας πόλης
Η τελετή της ονοματοθεσίας έγινε στα 1826 στη νεόχτιστη εκκλησία της Μεταμόρφωσης. Εκεί συγκεντρώθηκαν οι κάτοικοι με πρωτοβουλία του Δρόσου Μανσόλα και του Λουκά Ράλλη, με σκοπό να συγκροτήσουν κοινότητα και να διαλέξουν το όνομά της. «Κύριοι, υπό την σκέπην του Ερμού, Εφόρου του εμπορίου, συνέστη και προήχθη η πόλις αυτή, δίκαιον και πρέπον διά τούτο, νομίζω, να την αφιερώσωμεν εις τον Κερδώον Ερμήν και την ονομάσωμεν Ερμούπολιν!»
Ήταν η πρόταση του Λουκά Ράλλη.
«Ερμούπολιν! Ερμούπολιν! Αντήχησαν πανταχόθεν όλων αι φωναί και συνετάχθη πρωτόκολλον, το οποίον παραλαβών ο κυρ – Μανσόλας, ενήργησε παρά τη κυβερνήσει και έκτοτε καθιερώθη το όνομα της νέας πόλεως Ερμούπολις!»
Τ. Αμπελάς: Λουκά Ράλλη ιδιόγραφοι αναμνήσεις…»
Σ’ ολόκληρο τον 19ο αι. η Ερμούπολη παίζει πρωταρχικό και πολυσήμαντο ρόλο στη ζωή της χώρας. Δεύτερη πόλη του κράτους μετά την Αθήνα, με πληθυσμό 20.000, είναι ουσιαστικά η πρώτη σε εμπορική και βιομηχανική σημασία πόλη με μεγάλη ιστορία.
Ακόμη και σήμερα οι ξένοι επισκέπτες, αλλά και οι Έλληνες θαυμάζουν αυτή την πόλη – μνημείο!
Για δύο πράγματα ήταν περήφανοι οι Ερμουπολίτες. Για την εμπορική κίνηση του λιμανιού και για την κίνηση των Σχολείων! Το 2013 το Γυμνάσιο Σύρου «γιορτάζει» τα 180 χρόνια του!
Άνω Σύρος Choiseul – Gouffier,
1776
Απόψη της νέας πόλης από τα Λαζαρέττα, E. Rey 1843
Βοτσαλωτή αυλή του ναού της Μεταμορφώσεως.
Κατασκευάστηκε από Χιώτες το 1862.
Έφεραν τα βότσαλα από τη μαύρη παραλία της
Χίου.
ΠΗΓΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΥΡΙΝΩΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου